Muzeum Miasta Gdyni powołane zostało przez Prezydenta Miasta w dniu 1.01.1983. Jednym z głównych celów Muzeum jest dokumentowanie i popularyzacja informacji o historii i współczesności Gdyni, rozwoju wsi, miasta i portu ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia ośrodka miejsko-portowego w okresie II Rzeczpospolitej (1920-1939). Muzeum organizuje też wystawy
artystów dawnych i przeglądy twórczości artystów współczesnych z kraju i zagranicy, często we współpracy ze związkami twórczymi i organizacjami.
Muzeum przygotowuje wystawy o tematyce historycznej, dotyczącej wydarzeń ważnych dla historii kraju i regionu, dotyczące zwyczajów, obrzędów, np. dawnych zwyczajów świątecznych, wystawy kolekcjonerskie - zbiorów malarstwa miniaturowego, zegarów ludowych, pocztówek, itp. Organizuje wystawy monograficzne - prac jednego artysty (rzeźbiarza, malarza, szkoły malarskiej) oraz problemowe z różnych dziedzin.
Od 2002 miasto Gdynia z Marynarką Wojenną przystąpiło do wspólnej inwestycji - budowy Muzeum Miasta Gdyni i Muzeum Marynarki Wojennej. W jednym budynku, ale każde w swojej części, znajdują się dwa muzea o uzupełniającym się charakterze. Muzeum Miasta Gdyni uzyskało w ten sposób 3015 m2 powierzchni, co pozwala na realizację stałych i nowych
form działania i nowoczesne realizacje różnorodnych wystaw.
Muzeum mieści się przy ul. Zawiszy Czarnego 1 (niedaleko Teatru Muzycznego). Budynek ma pięć kondygnacji, w których znajdują się magazyny zbiorów, pracownie konserwacji, biblioteka i czytelnia, sala audiowizualna, sale wystawowe i galeria sztuki. Na różnorodne formy działań wystawowych przeznaczonych zostało ok. 1750 m2. Otwarcie nowego gmachu odbyło się 16.11.2007 z udziałem Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego.
Poza wspomnianą siedzibą muzeum posiada małe sale ekspozycyjne w dawnym domu mieszkalnym rodziny Skwierczów, pochodzącym z pocz. XX w. gdzie w latach 1920-23 mieszkał kaszubski działacz Antoni Abraham. Dom zwany jest "Domkiem Abrahama".
Muzeum organizuje wystawy w szkołach, gdzie prowadzone są prelekcje i wykłady oraz klubach, teatrach, centrach handlowych. Zbiory Muzeum liczą przeszło 56 tys. eksponatów w tym: malarstwo, grafikę, rzeźby, tkaninę, medale, mapy i plany, fotografie i pocztówki, odzież, meble, przedmioty kultury materialnej. Biblioteka Muzeum posiada ponad 9 tys. woluminów.